هر کودکی در آلمان حق دارد و ملزم است در مدرسه تحصیل کند. این قاعده در مورد کودکان پناهجو و کودکان فاقد مدارک هویتی نیز صادق است. تحصیل در مدرسه رایگان است.
برای بسیاری از مشاغل به تحصیل دانشگاهی نیاز است. پس از اتمام تحصیل در مدرسه، می‌توانید وارد مدارس آموزش عالی یا دانشگاه شوید. راه دیگر این است که حرفه‌ای را از طریق تحصیل در دوره‌های آموزش حرفه‌ای (Ausbildung) فرا بگیرید.
مدرسه
در هامبورگ کودکان از شش سالگی به Grundschule (دبستان) می‌روند. پس از چهار سال می‌توانند وارد Gymnasium (دبیرستان) و یا Stadtteilschule (دبیرستان جامع) شوند. پس از سال ۹ تحصیل در مدرسهٔ Stadtteilschule، و ۸ سال تحصیل در مدرسهٔ Gymnasium می‌توان مدرک «Abitur» (یعنی مدرک امتحان نهایی برای ورود به دانشگاه) دریافت کرد. علاوه بر این، در هر یک از دو نوع مدرسه متوسطه (weiterführende Schulen)، می‌توان پس از کلاس نهم، مدرک «ersten allgemeinbildenden Schulabschluss»(نخستین مدرک پایان تحصیل عمومی)، و پس از پایان کلاس دهم، «mittleren Schulabschluss» (مدرک پایان تحصیلی متوسطه، مدرک صلاحیت گذراندن دوره آموزش حرفه‌ای) دریافت کرد.
در کلاس‌های درس بین‌المللی («Internationale Vorbereitungsklassen» یا کلاس‌های پایه «Basisklassen» کودکانی حضور دارند که هنوز قادر به صحبت به زبان آلمانی نیستند. این کودکان تحت آموزش ویژه قرار گرفته و به آن‌ها آلمانی تدریس می‌شود. کسب اطلاعات بیشتر به زبان آلمانی و انگلیسی: www.welcome.hamburg.de/schule/7041194/sprachkenntnisse/, www.hamburg.com/welcome/living/school/11864938/language-skills/
جهت کسب اطلاع از کلاس مناسب برای فرزند خود، لطفاً مشاوره بگیرید.
- اطلاعات مربوط به مدرسه (SIZ) (Schulinformationszentrum): zuschulung@bsb.hamburg.de، +49 40 42863 2892 (دوشنبه و سه‌شنبه ساعت ۹-۱۱، پنج‌شنبه ساعت ۱۴-۱۶)، hamburg.de/bsb/internationale-vorbereitungsklassen/
کسب اطلاعات جامع‌تر درباره نظام مدرسه در هامبورگ (به زبان آلمانی و انگلیسی): www.hamburg.com/contentblob/11701412/cc3437464ee3026c60bd33d18dfa2bd7/data/understanding-school-in-hamburg.pdf
کسب اطلاعات بیشتر درباره مدارس هامبورگ را در این لینک ملاحظه می‌کنید: www.hamburg.de/schule/
پادکست اطلاعات جاری درباره مدارس، ویژه والدین هامبورگ (به زبان‌های آلمانی، انگلیسی، عربی، فارسی و کرمانجی): www.li.hamburg.de/skm/podcasts
راهنمای ثبت‌نام در مدرسه را می‌توان در لینک‌های زیر مشاهده کرد:
- مرکز اطلاعات مدرسه (SIZ) (Schulinformationszentrum) برای کودکان ۶ الی ۱۶ سال: در Hamburger Straße 125a،(طبقه ۵) ، لطفاً قبل از مراجعه وقت قبلی بگیرید: schulinformationszentrum@bsb.hamburg.de+49 40 428 992211 (سه‌شنبه‌ها ساعت ۱۴-۱۶، چهارشنبه و پنج‌شنبه ساعت ۱۰-۱۲)، hamburg.de/bsb/siz/.
- مرکز اطلاعات مؤسسه آموزش حرفه‌ای هامبورگ (Hamburger Institut für Berufliche Bildung) برای نوجوانان ۱۶ سال به بالا: Hamburger Straße 125a، informationszentrum@hibb.hamburg.de، + 49 40 42863 4236 (دوشنبه و سه‌شنبه ساعت ۹-۱۷، چهارشنبه‌ها ساعت ۹-۱۳، پنج‌شنبه‌ها ساعت ۱۰-۱۸، جمعه‌ها ساعت ۹-۱۳)، hibb.hamburg.de/beratung-service/informationszentrum-hibb/
اگر فرزندتان به وسایل الکترونیکی (مانند لپ‌تاپ) برای مدرسه نیاز دارد، می‌توانید کمک دریافت کنید. کسب اطلاعات بیشتر: https://we-inform.de/portal/fa/finanzielle-unterstuetzung-fa/.
ارزشیابی مدارک تحصیلی مدرسه
برای ورود به مدارس آموزش متوسطه لازم است کارنامه‌های تحصیلی شما ارزشیابی شوند. برای ورود به مدارس آموزش عالی (Hochschule) باید مدرک دیپلم متوسطه ارزشیابی شود.
- Schulinformationszentrum (SIZ) (مرکز اطلاعات مدرسه): در Hamburger Straße 125a (طبقه ۵) ، لطفاً قبل از مراجعه وقت قبلی بگیرید: schulinformationszentrum@bsb.hamburg.de، +49 40 428 99 22 11 (سه‌شنبه‌ها ساعت ۱۴-۱۶، چهارشنبه و پنج‌شنبه ساعت ۱۰-۱۲)، hamburg.de/bsb/siz/.
- Diakonisches Werk Hamburg: اداره ارزشیابی مرکزی (ZAA)
- در خصوص تحصیل دانشگاهی بهتر است مستقیماً به مدرسه آموزش عالی مورد نظر خود مراجهه کنید.
تحصیل دانشگاهی
در آلمان برای بعضی مشاغل مانند معلمی یا وکالت، به تحصیل دانشگاهی نیاز است. اغلب پیش‌شرط ورود به مدرسه آموزش عالی داشتن بالاترین مدرک تحصیلی مدرسه در هر کشور است (در آلمان برای مثال Abitur). رزومه (درخواست تحصیل) خود را غالباً می‌توانید در ماه‌های ژانویه و ژوئیه به مدارس آموزش عالی ارسال کنید.
پیش‌شرط تحصیلات دانشگاهی، تسلط به زبان آلمانی در سطح C1 است.
کسب اطلاعات بیشتر درباره تحصیل در دانشگاه: www.study-in-germany.de/fluechtlinge/.
1. تقاضای تحصیل در دانشگاه
تحصیل دانشگاهی در هامبورگ
در هامبورگ بیش از ۲۰ مدرسه عالی و دانشگاه وجود دارد (metropolregion.hamburg.de/hochschulen/272070/hochschulen-hamburg/). سه مدرسه از بزرگترین مدارس هامبورگ عبارتند از Universität Hamburg (Universität Hamburg) (UHH، www.uni-hamburg.de)، die Hochschule für Angewandte Wissenschaften Hamburg (Hochschule für Angewandte Wissenschaften Hamburg) (HAW، www.haw-hamburg.de) و die Technische Universität Hamburg (Technische Universität Hamburg) (TUHH، www.tuhh.de).
- دانشگاه‌های «Uni assist» (uni-assist.de/bewerben/، +49 30 201 646 001 (دوشنبه تا جمعه ساعت ۹ الی ۱۵)، فرم تماس: www.uni-assist.de/kontakt/) و «Studieren in Deutschland» (آلمانی و انگلیسی: www.study-in-germany.de/fluechtlinge/).
- اطلاعات بیشتر در خصوص رشته‌های دانشگاهی: „Hochschulkompass“ (hochschulkompass.de)
2. ارزشیابی مجوز ورود به مدرسه آموزش عالی
- مدارک تحصیلی‌ای که از کشورتان به همراه دارید، می‌توانند برای ورود به دانشگاه پذیرفته شوند. این مدرک باید مورد ارزشیابی قرار گیرد (ZAA Hamburg، zaa@diakonie-hamburg.de،anlaufstelle-anerkennung.de).
- اگر مدارک شما برای تحصیل دانشگاهی مورد پذیرش نباشند، حضور برای مثال در Studienkollegs (کالج مقدماتی) این امکان را به شما می‌دهد که متعاقباً از طریق درس‌ها و آزمون ارزیابی (Feststellungsprüfung) مدرک ورودی دانشگاه را کسب کنید. (studienkolleg-hamburg.de/feststellung/).تذکر: اگر مدرکی ندارید، می‌توانید به جای آن از تأییدیه‌ای که برای این منظور دریافت می‌کنید، استفاده کنید. این گواهی توسط مدرسه عالی/دانشگاهی که مایل به تحصیل در آن می‌باشید (مثلاً دانشگاه هامبورگ) صادر می‌شود: www.uni-hamburg.de/campuscenter/bewerbung/international/plausibilitaetspruefung.html).
3. مدرک زبان آلمانی
پیش‌شرط ورود به دانشگاه‌های آلمان، تسلط به زبان آلمانی در سطح C1 است.
- این که سطح زبان آلمانی شما برای تحصیل دانشگاهی کافی است، با یک آزمون (برای مثال آزمون TestDaF، TELC) قابل تشخیص است.
- در صورت نیاز می‌توانید برای کلاس‌های مقدماتی زبان کمک‌هزینه درخواست کنید. لطفاً در این زمینه از «Bildungsberatung CJD» مشاوره بگیرید (لینک زیر).کسب اطلاعات بیشتر درباره فراگیری زبان آلمانی: https://we-inform.de/portal/fa/deutsch-lernen-fa/.
دریافت کمک و پشتیبانی برای دادن رزومه دانشگاهی در هامبورگ
- مشاوره آموزشی CJD:
ارائه مشاوره به علاقمندان تحصیل دانشگاهی (از جمله در زمینه ارزشیابی مدارک، برنامه‌ریزی تحصیل دانشگاهی، حمایت‌های مالی و آماده‌سازی برای تحصیل دانشگاهی از طریق دوره‌های آموزش تکمیلی یا کلاس زبان)
کسب اطلاعات بیشتر به زبان آلمانی: cjd-hamburg.de/angebote/bildungsberatung-garantiefonds-hochschule/
کسب اطلاعات بیشتر به زبان‌های انگلیسی، عربی، فارسی و روسی: www.bildungsberatung-gfh.de/wde/ueber-uns/informationen.phpمشاوره به زبان‌های آلمانی، انگلیسی و روسی. در صورت تمایل می‌توانید یک مترجم همزمان به همراه بیاورید. لطفاً قبل از مراجعه وقت قبلی بگیرید:
- wiehe@cjd.de، +49 40 211 118 118 (دوشنبه الی جمعه ساعت ۹-۱۷)
- vlagodzki@cjd.de، +49 040 211 118 117 (دوشنبه الی جمعه ساعت ۹-۱۷)
مراکز مشاوره پناهجویان در دانشگاه‌ها:
- UHHhilft – Studienorientierung für Geflüchtete#: دانشگاه هامبورگ برنامه آشناسازی ویژه‌ای برای پناهجویان دارد: uhhhilft@uni-hamburg.de، +49 40 42838 4547 (دوشنبه الی جمعه ساعت ۱۰-۱۲)، Zoom: Meeting-ID: 981 6496 4227، رمز عبور: 615237 (دوشنبه الی پنج‌شنبه ساعت ۱۳-۱۶)، uni-hamburg.de/uhhhilft.html
- HAW: Arbeitsstelle Migration
لطفاً قبل از مراجعه وقت قبلی بگیرید: kompetenz-kompakt@haw-hamburg.de، +49 40 428 75 9857، haw-hamburg.de/international/gefluechtete/.
دوره آموزش حرفه‌ای (Ausbildung):
آموزش حرفه‌ای (Ausbildung) جایگزینی برای تحصیل دانشگاهی، به منظور فراگیری یک حرفه/پیشه است. برای تحصیل در دوره آموزش حرفه‌ای به مدرک Abitur نیازی نیست. طی یک دوره دو تا سه ساله می‌توان با ترکیبی از کلاس‌های نظری مدرسه و کار عملی، حرفه‌ای مانند نانوایی، پرستاری یا فروشندگی را فرا گرفت. سطح دانش زبانی لازم برای گذراندن دوره، توسط ارائه‌کننده دوره آموزش حرفه‌ای تعیین می‌شود.
برای آن که بدانید آیا به دوره آموزشی خاصی (Ausbildung) گرایش دارید، گذراندن یک دوره کارآموزی (Praktikum) تصمیمی معقول است.
نوجوانان بین ۱۶ تا ۱۸ سال که دانش زبانی آن‌ها برای گذراندن دوره آموزش حرفه‌ای (Ausbildung) هنوز به قدر کافی نیست، می‌توانند ابتدا یک دوره پیش‌نیاز (Ausbildungsvorbereitung) بگذرانند:
Hamburger Institut für Berufliche Bildung، informationszentrum@hibb.hamburg.de، + 49 40 42863 4236 (دوشنبه الی سه‌شنبه ساعت ۹ الی۱۷، چهارشنبه‌ها ساعت ۹ الی۱۳، پنج‌شنبه‌ها ساعت ۱۰ الی۱۸، جمعه‌ها ساعت ۹ الی۱۳)، www.hibb.hamburg.de/bildungsangebote/berufsvorbereitung/berufsvorbereitungsschule/bildungsangebote-fuer-migrantinnen-und-migranten/.
کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دوره آموزش حرفه‌ای (Ausbildung) و حق اقامت احتمالی مرتبط با آن (به زبان‌های آلمانی، انگلیسی، عربی، فارسی، سُریانی و تیگرینیا): www.hamburg.de/yourchance/
کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دوره آموزش حرفه‌ای (Ausbildung)، کارآموزی (Praktikum)، کار و اشتغال: https://we-inform.de/portal/fa/arbeit-fa/.
ارزشیابی مدارک دانشگاهی
اگر تحصیلات دانشگاهی دارید، دوره آموزش حرفه‌ای گذرانده‌اید و یا مدارک تحصیلی مشابهی دارید، می‌توانید آن را جهت ارزشیابی ارائه کنید. در این زمینه می‌توانید با مراکز زیر مشاوره کنید:
- Diakonisches Werk Hamburg: Zentrale Anlaufstelle Anerkennung (ZAA)، مشاوره به زبان‌های آلمانی، انگلیسی، عربی، فارسی، روسی؛ در صورت نیاز مترجم همزمان در اختیار شما قرار خواهد گرفت. لطفاً قبل از مراجعه وقت قبلی بگیرید:
- zaa@diakonie-hamburg.de، +49 40 30620 396 (دوشنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه ساعت ۹ الی۱۱:۳۰، دوشنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۴ الی۱۵:۳۰)، anlaufstelle-anerkennung.de
- هم‌چنین می‌توانید از طریق مکاتبه مشاوره دریافت نمایید: zaa@diakonie-hamburg.de
- مشاوره ارزشیابی مدارک، ویژه بانوان عربی و آفریقایی:
- African-German Information Center (AGIC): Frauen aus Afrika erfolgreich im Anerkennungsverfahren (بانوان آفریقایی و فرایند ارزشیابی موفق): gbandi@agic-hamburg.de، +49 40 88307280 (دوشنبه، چهارشنبه و پنج‌شنبه، ساعت ۱۰ الی ۱۶)، www.agic-hamburg.de/frauen-aus-afrika-erfolgreich-im-anerkennungsverfahren/
کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مشاوره در زمینه ارزشیابی مدارک: www.diakonie-hamburg.de/de/visitenkarte/zaa/So-helfen-wir-Ihnen
آموزش تکمیلی (Weiterbildung)
چنانچه قبلاً در کشورتان مشغول تحصیل دانشگاهی بوده و یا آن را به اتمام رسانده‌اید، آموزش تکمیلی امکانی است که می‌تواند مهارت‌های شما را در زمینه شغل مورد نظر افزایش دهد.
گاهی اوقات، مدرک تحصیلی شما علیرغم داشتن عنوانی مشابه با مدارک آلمانی، با آن تفاوت دارد. ممکن است مدرک تحصیلی شما پس از ارزشیابی، به عنوان «نیمه‌برابر» («teilweise gleichwertig»)، ارزشیابی شود. در این صورت می‌توانید دوره برابرسازی (Anpassungsqualifizierung) بگذرانید. پس از آن، مدرک شما با ارزشی برابر با یک مدرک آلمانی ارزیابی می‌شود.
دوره‌های برابرسازی مدارک (Anpassungsqualifizierung) در پیشه‌وری و صنایع دستی، تجارت و خدمات، فیزیوتراپی، مربیگری و آموزگاری:
مروری بر دوره‌های آموزشی موجود در هامبورگ:
- hamburg.kursportal.info
- Volkshochschule Hamburg, vhs-hamburg.de، service@vhs-hamburg.de، +49 40 42841 4284 (دوشنبه الی جمعه، ساعت ۸:۳۰ الی ۱۸)
مشاوره در زمینه آموزش تکمیلی (به زبان آلمانی):
- Weiterbildungstelefon Hamburg: info@weiterbildung-hamburg.de، +49 40 28084666 (دوشنبه الی پنج‌شنبه ساعت ۱۰ الی ۱۸، جمعه‌ها ساعت ۹ الی ۱۷)، weiterbildung-hamburg.de
- Infotelefon zur Weiterbildungsberatung (deutschlandweit): +49 800 2017909 (دوشنبه الی جمعه ساعت ۹ الی ۱۷)، bmbf.de/de/servicetelefon-zur-weiterbildung-1369.html
- مشاوره تلفنی-تصویری برای ناشنوایان و کم‌شنوایان: gebaerdentelefon.de/der-weiterbildungsratgeber
حمایت‌های مالی جهت تحصیل در دانشگاه و دریافت بورسیه
حمایت‌های مالی جهت تحصیل در دانشگاه
کسب اطلاعات عمومی مربوط به حمایت‌های مالی تحصیل دانشگاهی: www.studierendenwerk-hamburg.de/studienfinanzierung
اطلاعات برای پناهجویان: www.studierendenwerk-hamburg.de/internationales/studierende-aus-dem-ausland#c9345
مشاوره در زمینه حمایت‌های مالی تحصیل دانشگاهی برای پناهجویان:
Studierendenwerk Hamburg، Beratungszentrum Soziales & Internationales – BeSI، Grindelallee 9، 3. OG, Beratung zurzeit per Telefon und E-Mail: besi@studierendenwerk-hamburg.de, +49 40 41902 155 (دوشنبه‌ها ساعت ۱۲ الی ۱۵، سه‌شنبه و پنج‌شنبه ساعت ۹:۳۰ الی ۱۲،چهارشنبه‌ها ساعت ۱۳:۳۰ الی ۱۵:۳۰)
بورسیه تحصیلی (Stipendium)
برای برخورداری از بورسیه تحصیلی باید درخواست بدهید. بورسیه تحصیلی، نأمین هزینه‌ها (یا بخشی از هزینه‌های) تحصیل دانشگاهی یا آموزش تکمیلی را میسّر می‌سازد.
کسب اطلاعات در خصوص بورسیه تحصیلی: www.stipendiumplus.de/startseite.html
بانک داده‌ها: www.stipendienlotse.de، و نیز توصیحاتی به زبان ساده: www.stipendienlotse.de/leichte_sprache.php
مؤسسه ApplicAid راهنما و مربیانی ارائه می‌کند که می‌توانند شما را برای دادن درخواست بورسیه تحصیل حمایت کنند: www.applicaid.org/mentee
آخرین بروزرسانی: 12.01.2022