Her zarokek li Almanyayê xwedî maf û erkê ye ku biçe dibistanê. Ev ji bo zarokên penaberan û ji bo zarokên bê nasname jî derbas dibe. Ji bo çûyîna dibistanê tu pere tune.

Gelek kariyeran hewceyê perwerdehiya zêde ye. Hûn dikarin vê yekê li kolejek an zanîngehekê piştî ku hûn dibistana amadeyî qedandin, bistînin. Alternatîf, hûn dikarin karekî bi riya şagirtiyê (Ausbildung) fêr bibin.

Dibistan

Li Hamburgê zarokên ji 6 salî mezintir diçin Grundschule (dibistana seretayî). Piştî 4 salan, şagird diguherin dibistana navîn (weiterführende Schule): Gymnasium an Stadtteilschule. Li Stadtteilschule, xwendekar piştî 9 salan “Abitur” (Asta A: Jêhatîbûna têketinê ji bo xwendina bilind) digirin. Li Gymnasiumê piştî 8 salan xwendekar vê îmtîhanê didin. Li her du dibistanên navîn (weiterführende Schulen), şagird dikarin piştî pola 9-an “ersten allgemeinbildenden Schulabschluss” (belgeya qedandina dibistana giştî) û piştî pola 10-an jî “mittleren Schulabschluss” (belgeya qedandina dibistana navîn, jêhatîbûna şagirtiyê) bistînin.

Li dibistanan, zarokên ku nikarin bi Almanî bipeyivin, bi giştî pêşî beşdarî dersên navneteweyî (“Internationale Vorbereitungsklassen” an “Basisklassen”) dibin. Li wir ew perwerdeya taybet dibînin û kursên zimanê Almanî derbas dikin. Hûn dikarin bêtir agahdarî bi Almanî û Îngilîzî li vir bibînin: https://welcome.hamburg.de/schule/7041194/sprachkenntnisse/, https://www.hamburg.com/welcome/living/school/11864938/language-skills/

Ji bo ku zarokê/a we bikeve pola rast, ji kerema xwe pêşî şîretan bistînin:

Hûn dikarin li vir pirtûkek li ser pergala dibistanê li Hamburgê bibînin (Almanî û Îngilîzî): https://www.hamburg.com/contentblob/11701412/cc3437464ee3026c60bd33d18dfa2bd7/data/understanding-school-in-hamburg.pdf

Agahiyên bêtir li ser dibistanên li Hamburgê:

www.hamburg.de/schule/

www.hamburg.de/bsb/elterninfo

Hûn dikarin podkastek bi agahdariya herî dawî li ser dibistanan ji bo dêûbavên Hamburgê li vir bibînin (Almanî, Îngilîzî, Erebî, Farsî, Kurmancî): www.li.hamburg.de/skm/podcasts

Hûn dikarin ji bo qeydkirina dibistanê û şîretên din li vir alîkariyê bistînin:

Heke zarokên we hewceyê komputerek, laptopek an jî aksesûar/tiştên alîkar bin, hûn dikarin ji bo vê yekê piştgirî bistînin. Hûn dikarin bêtir agahdarî li vir bibînin: https://we-inform.de/portal/kmr/finanzielle-unterstuetzung-kmr/.

Naskirina sertîfîkayên dibistana we

Ji bo çûyîna Stadtteilschule an Gymnasiumek, divê hûn belgeyên xwe bidin naskirin. Ji bo ku hûn beşdarî înstîtûya xwendina bilind bibin, hûn hewce ne ku belgeya derketina dibistana xwe bidin nas kirin.

  • Schulinformationszentrum (SIZ) (navenda agahdariya dibistanê): Hamburger Straße 125a, schulinformationszentrum@bsb.hamburg.de, +49 40 428 99 22 11 (Sêşem 2ê paşnîvro – 4ê êvarê, Çarşem û Pêncşemê 10ê sibê – 12ê nîvro (nîvro)), hamburg.de/bsb/siz
  • Diakonisches Werk Hamburg: Zentrale Anlaufstelle Anerkennung (ZAA)/Xala pêwendiya navendî ya ji bo naskirinê (ZAA)
  • Heke hûn digerin ku dest bi xwendina xwe bikin, çêtirîn e ku hûn rasterast bi înstîtûya xwendina bilind a bijarê re têkilî daynin.
Perwerdehiya Bilind

Hin pîşe li Almanyayê pêdviya wan bi xwendina bilind heye – wekî mînak mamoste an parêzer. Pêşhewcedarî ji bo xwendina bilind piranî belgeya derçûna lîse li welatekî heye (li Almaniyayê de wekî mînak Abitur e). Hûn dikarin bi gelemperî di Çile û Tîrmehê de daxwaza perwerdehiya bilind bikin.

Ji bo xwendinê şertek din asta ziman a C1 bi Almanî ye.

Hûn dikarin agahiyê li ser xwendina li Almanyayê li vir bibînin: https://www.study-in-germany.de/fluechtlinge/

Kurteya pêvajoya daxwazkirinê:

1. Daxwaznameya zanîngehê

Xwendin li Hamburgê
Zêdetirî 20 zanîngehan li Hamburgê hene (www.metropolregion.hamburg.de/hochschulen/272070/hochschulen-hamburg/). Zanîngeha Hamburg sêyemîn zanîngeha mezin e (Zanîngeha Hamburg) (UHH, www.uni-hamburg.de), the Hochschule für Angewandte Wissenschaften Hamburg (Zanîngeha Zanistên Sepandî ya Hamburgê) (HAW, www.haw-hamburg.de) û Technische Universität Hamburg (Zanîngeha Teknolojiyê ya Hamburgê) (TUHH, www.tuhh.de)

2. Bi Fermî Nasîna Jêhatîbûnê ji bo çûyîna Zanîngehê

3. Belgeya jêhatîbûna Zimanê Almanî
Ji bo zanîngehên Almaniyayê zimanê Almanî ya asta C1 pêdivî ye.

  • Testek dikare diyar bike ka asta zimanê we têra xwendina bi Almanî dike (mînak, TestDaF, TELC).
  • Hûn dikarin ji bo kursên zimanî yên amadekar daxwaziya piştgiriya diravîn bikin. Li ser vê yekê ji “Bildungsberatung CJD” (li jêr binêre).Hûn dikarin bêtir agahdarî li ser fêrbûna Almanî li vir bibînin: https://we-inform.de/portal/kmr/deutsch-lernen-kmr/.
Alîkarî û piştgirî ji bo daxwazîkirin ji bo zanîngehek li Hamburgê

Şêwirmendiya perwerdehiyê CJD
Şêwirdarî ji bo kesên eleqedar bi xwendinê re (li ser mijarên wekî naskirin, plansazkirina dema xwe ya li zanîngehê, piştgirîya diravîn û amadekirina xwendina xwe bi riya perwerdehiya zêde û kursên ziman)
Agahiyên zêdetir bi Almanî: cjd-hamburg.de/angebote/bildungsberatung-garantiefonds-hochschule/
Agahiyen zêdetir bi Înglîzî, Erebî, Farisî û Rûsî: https://bildungsberatung-gfh.de/wde/ueber-uns/informationen.php

Şîret bi Almanî, Îngilîzî û Rûsî. Hûn dikarin wergêrek bînin. Ji kerema xwe randevûyekê çêbikin:

Navendên şêwirmendiyê ji bo penaberan li zanîngehan

Sagirtî (Ausbildung)

Şagirtiyek (Ausbildung), xwendina li zanîngehê re alternatîfek e ku tê vê wateyê ku hûn pîşeyek an bazirganiyek fêr dibin. Abitur pêdivî nîne. Di nav du-sê salan de, hûn ê bi navgîniya dibistan û xebatê ve bazirganiyek wekî nanpêj, hemşîre an firoşkar fêr bibin. Asta ziman a pêwîst girêdayî kesên e ku ji perwerdeya we berpirsyar in.

Ji bo ku hûn bizanin ka hûn bi şagirtiyek taybetî (Ausbildung) re eleqedar dibin, pratîkek (Praktikum) dikare bibe alîkar.

Ciwanên ku di navbera 16 û 18 salî de ne û ji bo şagirtiyê (Ausbildung) têra wan jêhatiniyên ziman nînin, dikarin beşdarî bernameyek kursa amadekariyê (Ausbildungsvorbereitung) bibin:

Hamburger Institut für Berufliche Bildung, informationszentrum@hibb.hamburg.de, + 49 40 42863 4236 (Duşem û Sêşem 9ê sibê – 5ê êvarê, Çarşem 9ê sibê – 1ê paşnîvro, Pêncşem 10ê sibê – 6ê êvarê, Înî 9ê sibê – 1ê paşnîvro), www.hibb.hamburg.de/bildungsangebote/berufsvorbereitung/berufsvorbereitungsschule/bildungsangebote-fuer-migrantinnen-und-migranten/

Zêdetir agahdarî li ser şagirtiyek (Ausbildung) û mafê mayîna potansiyel ji ber vê yekê (bi Almanî, Îngilîzî, Erebî, Farsî, Soranî û Tigrinya): www.hamburg.de/yourchance/

Hûn dikarin li ser şagirtek (Ausbildung), li ser pratîkê (Praktikum) û karê li vir agahdariyên zêde bibînin: https://we-inform.de/portal/kmr/arbeit-kmr/

Naskirina jêhatîbûnê karê

Heke we xwendina xwe, şagirtek (Ausbildung) an kursek berawirdî qedandibe, hûn dikarin van jî bidin naskirin. Li ser vê yekê ji înstîtûyên jêrîn şîret bistînin:

  • Diakonisches Werk Hamburg: Zentrale Anlaufstelle Anerkennung (ZAA), şîreta bi Almanî, Îngilîzî, Erebî, Farisî, Rûsî, ger hewce bike wergêr ji bo zimanên din jî hene. Ji kerema xwe randevûyekê çêbikin:
Perwerdehiya bêtir (Weiterbildung)

Ger we berê xwendina xwe li welatê xwe dest pê kiriye an qedandiye, perwerdehiya zêde dikare ji bo lêgerîna karê we jêhatîbûnên zêde bide we.

Carinan jêhatîbûna karê we ji jêhatîbûna almanî cûda ye her çend yek navê wan jî heye. Dema ku hûn jêhatîbûna xwe bidin nas kirin, dibe ku ew wekî ‘qismî wekhev’ (“teilweise gleichwertig”) werin nirxandin. Dûv re, hûn dikarin beşdarî kursek ji bo adaptasyona kalîteya xwe (Anpassungsqualifizierung) bibin. Dûv re, jêhatîbûna we wekî jêhatîbûna almanî wekhev tê pejirandin.

Li vir hûn dikarin kursên ji bo adaptasyona jêhatîbûna xwe (Anpassungsqualifizierung) ji bo pîşekarî, sektora bazirganî û karûbaran, ji bo fîzototerapî, perwerdekar û mamosteyan bibînin:

 Hûn dikarin li vir nêrînek li ser kursên li Hamburgê bibînin:

Hûn dikarin şîretan li ser perwerdehiya bêtir li vir (bi Almanî) bistînin:

Fînansekirina xwendin û bûrsan

Fînansekirina xwendina xwe

Hûn dikarin agahiyên giştî li ser fînansekirina xwendina xwe li vir bibînin: www.studierendenwerk-hamburg.de/studienfinanzierung

Agahî ji bo penaberan: www.studierendenwerk-hamburg.de/internationales/studierende-aus-dem-ausland#c9345

Şîret li ser fînansekirina xwendina xwe ji bo penaberan:

Studierendenwerk Hamburg, Beratungszentrum Soziales & Internationales – BeSI, Grindelallee 9, 3. OG, şêwirmendiya niha bi rêya têlefon û e-nameyê: besi@studierendenwerk-hamburg.de, +49 40 41902 155 (Duşem 12ê (nîvro) – 3ê êvarê, Sêşem û Pêncşemê 9:30 danê êvarê – 12ê (nîvro), Çarşem 1:30 – 3:30 êvarê)

Bursa (Stipendium)

Hûn hewce ne ku daxwaz bikin da ku hûn bikaribin burseyek bistînin. Ew dihêle hûn (beşekk ji) xwendina xwe an perwerdehiya xwe fînanse bikin.

Hûn dikarin li vir agahdarî li ser bûrsan bibînin: www.stipendiumplus.de/startseite.html

Li vir hûn dikarin danegehan bibînin: www.stipendienlotse.de, her weha bi zimanekî hêsan hatiye ravekirin: www.stipendienlotse.de/leichte_sprache.php

Rêxistin ApplicAid ji we re dibe alîkar da ku hûn şîretkarek bibînin ku piştgirîya we dike ji bo daxwaza bûrseka taybetî: www.applicaid.org/mentee

Nûvekirina dawî: 12.01.2022